Daljit Dhaliwal

İşlemcilikte öğrendiğim bir şey, doğru zihniyette değilsem veya fırsat döngüsü alım satım yapma şeklimle uyumlu değilse işlem yapmak zorunda olmadığımdır ve bundan çok hoşlanıyorum.

Bir sporda mükemelleşmek ve işlemcilik arasında psikolojik benzerlikler var. Her ikisinde de disiplin sahibi olman gerekir. Dinlenmeni ve beslenmeni yönetmen gerekir. Bir işlemci olarak en uygun kararları vermen gerekir ve stresli veya yorgunsan doğru kararı vermen zordur.

Güçlü yönlerinize odaklanırsanız, zayıf yönleriniz için hiç vakit bırakmazsınız.

Kitap önerileri:

  • Prensipler – Ray Dalio
  • Devil Take the Hindmost: A History of Financial Speculation – Edward Chancellor

2011’den bu yana günlük tutuyor.

Büyük kar eden işlemlerimin her birinde haber akışına ters düşen beklenmedik bir olayın olduğunu fark ettim. Bu işlemlerin bir başka özelliği de benim girme nedenimin çok açık olmasıydı; kısa ve uzun vadeli görüşlerimi birbirleriyle karıştırmadım. Ayrıca, bu pozisyonların hiçbir zaman çok zarara girmediğini ve genellikle hemen kara geçme eğiliminde olduğunu fark ettim, oysa çalışmayan pozisyonlarım hızlı bir şekilde zarara girme ve zararda kalma eğilimindeydiler.

Belirli bir piyasada uzun vadeli görüşüme ters düşecek olası kısa vadeli hareketleri beklerim ve fiyat beklendiği gibi hareket ederse o pozisyona girer, ancak uzun vadeli pozisyonumu da açık bırakırım.

Parasal ve psikolojik sermayeyi boşa harcayan marjinal işlemlerden kaçınmak çok önemli.

Hesap erimesi %5’i aşarsa pozisyonlarımı %50 küçültürüm. %8’i aşarsa %50 daha küçültürüm. %15’e gelirse de çıkar bir ara veririm.

Diğer işlemcilere nasıl gelişebilecekleri konusunda ne tavsiye edersin?

  • İşlem istatistiklerinizi derleyin ve bir günlük tutun.
  • Başkasının değil, kendi oyununuzu oynayarak kendi üstünlüklerinizin sınırları içinde kalın.
  • Ardından, en iyi şekilde işlem yaptığınızı hayal edin. Neye benziyor? Ne yapmıyorsunuz da yapmalısınız? Nelerden uzak durmalısınız?

Bağlı olduğun işlem kuralları neler?

  • Deha, bir çekiciniz olduğunu bilmek ve sadece çivileri aramaktır. Önemli olan iyi yaptığım şeye bağlı olmam gerektiğidir.
  • Bir işlemdeki risk/ödül oranı oldukça dinamiktir ve siz pozisyonu elinizde tuttukça önemli ölçüde değişebilir. Bu nedenle bir pozisyon benim lehime hareket edince, pozisyonumun bir kısmını kapatma konusunda esnek olmam gerekir.
  • Hesap erime uyarım var:
    • Tek bir günde %2 veya daha fazla kayıp;
    • Bir işlemde önemli miktarda kar kaybı;
    • Yüklü bir pozisyon kar üretmiyor;
  • İşlem günlüklerimde özellikle dikkat ettiğim anahtar kelimeler FOMO ve hayal kırıklığı.
  • Kesinlik yerine netlik arayın. Kesinliğe ulaşmaya çalışmak sizi pozisyona girmekten alıkoyacaktır.
  • Her zaman neyin yanlış gidebileceğine karşı hazırlıklı olun.
  • Her zaman bir fırsatı ne olduğu için alın satın, ne olmasını istediğiniz için değil.
  • Stoplarınızın piyasa hipotezinizi çürüten bir noktaya koyduğundan her zaman emin olun; asla parasal stop kullanmayın. Parasal bir stop kullanıyorsanız, bilin ki bu pozisyonunuzun çok büyük olduğunun kesin bir işaretidir.
  • Zaten almaya hazır olmadığınız bir pozisyonu kaçırdığınız için hayıflanmayın. Piyasalarda fırsat bitmez.

İşlemlerine başlamak için sabırsız olma. Araştırmanı yap, kendi yöntemini bul, sonra işlem yapmaya başla.

John Netto

İşlem sürecimin bir parçası da kendime duygusal ölçekte nerede olduğumu sormaktır. Çok mu korkuyorum? Çok mu açgözlüyüm? Ya da duygusal olarak ikisi arasında bir yerde dengeli miyim? Kendi duygusallığınızı anlamanız, bir günlüğe kaydetmeniz ve potansiyel olarak yaptığınız şey için başka bir sinyal kaynağı olarak geliştirmeniz gerekir.

Kötü işlemcilerin özellikleri nelerdir? Bir süreçleri yoktur. Kararlarını duygusal olarak verirler ve inanılmaz derecede dürtüseldirler. Bu yüzden paniğe kapılırlar ve sonunda en yükseklerde alıp ve en düşüklerde satış yaparlar. Kaybeden işlemciler hep bir voli ararlar ve eğer pozisyon hemen işe yaramazsa, bir sonraki şeye atlarlar.

Kazanan işlemciler işin cilvelerini bilirler. Her şeyi doğru yaptıklarında bile kaybedebileceklerinin farkındadırlar. Bir süreçleri, süreci takip etme disiplinleri vardır ve bu süreçleri sürekli iyileştirmek için çaba gösterirler.

Hemen para kazanmak zorunda değilsin. Bazen kaybetmek kazanmak kadar önemlidir. Bir süreçle risk almak başarıya götürürken, dürtüyle risk almak pişmanlığa yol açar.

Netto, belirli bir piyasada uzun mu yoksa kısa mı pozisyon alacağını belirlemek için hakim piyasa anlatısı veya rejim anlayışı uyguluyor. Bu kararı temel analizle oluşturduktan sonra, pozisyona giriş noktalarını seçmek için teknik analizi kullanıyor. Tipik olarak bunlar, piyasada yaygın olan yönsel ön yargılar olarak algılanan seviyelerdeki destek veya direnç seviyelerine tepkiler oluyor.

Bir zararı (özellikle önemli bir zararı) aldıktan sonra, işlemcilerin aynı piyasada hızlı bir şekilde o zararı telafi etme dürtüleri çok yaygın bir olgudur. O dürtüye karşı direnin. Bir piyasada kaybettiğinizde bırakın gitsin. Önceden planlanmamış pozisyonlar açarak para kazanma dürtüsüne karşı dikkatli olun.

Jeffrey Neumann

Bir aylık trend çizgilerini seviyordum, çünkü aynı gün girip çıkmak istiyordum. Benim için, bir aylık trend çizgisinin kırılması, potansiyel hareketin belki altı ila sekiz saat uzunluğunda olacağı anlamına gelir. Çok daha büyük hareketlere yol açtıkları için daha uzun vadeli trend çizgilerinden kırılmalar aramayı daha sonra öğrendim. Şimdi ise daha büyük pozisyonlar inşa etmek ve daha büyük fiyat hareketlerine oynamak için bir ila beş yıllık trend çizgilerinde kırışlar arıyorum.

Sohbet odaları bir işlemcinin kafasını karıştırabilir.

Yatırım yaptığım her sektörde kendimi bir uzmana dönüştürüyorum.

Bir şey hakkında herkes konuşuyorsa bu avantajını kaybediyorsun demektir. Bu noktada, henüz çıkmamışsa, çıkacak bir yer aramaya başlarım.

Hisse senetlerine nereden gireceğime karar vermeme yardımcı olması için çizdiğim düşüş trendi çizgisine benzer şekilde, çıkmama yardımcı olmak için de bir yükseliş tredi çizgisi çizerim. Sektör liderleri yükseliş trendi çizgilerini kırınca, daha küçük hisse senetlerinin bir kısmı ayakta kalsa da her şeyden çıkmaya başlarım.

Bir işlemden stop olup çıktıysan, koşullar uygunsa yeniden girmeyi düşünür müsün? Tekrar giriş benim için çok kolay. Daha yüksek fiyatlarda satın alma konusunda hiçbir endişem olmaz.

İşlem metodolojini nasıl tarif ederdin?

Pozisyonuma bir yapboz gibi bakarım; önce dört köşeyi yerine koymalıyım.

  1. Teknik analiz (doğru grafik formasyonuna sahip olman gerekir.)
  2. Temiz bir ortaklık yapısı. (Şirketin çok az opsiyonu veya varantı olması veya hiç olamaması ve tercihen 200 milyondan az hissesi olması.)
  3. Doğru sektörde olmak
  4. Sektörü yukarı çekecek bir katalizöre veya hikayeye sahip olmak.

Yapbozun geri kalan parçaları: Şirket bildirimleri ile ilgili ayrıntılar, yönetimin daha önce ne yaptığını kontrol etme, ürünü deneme ve pozisyonu doğru bir şekilde piramit etme.

Vazgeçemediğin işlem kuralları nelerdir?

Sıradaki ne? Daima bir sonraki fırsatı aramalısın. Doğru davranmayan bir pozisyondan çıktığında her zaman hemen geri dönebileceğini bil. 10’a 1 getiri/risk oranı olan pozisyon fırsatlarını ara.

Bir hata yaptığımı çabuk görür, hemen dönüp düzeltirim. Her hatamdan bir ders çıkarırım. Hata yaptığımı anladığım saniye pozisyondan çıkarım. O konu benim için kapanmıştır. Bir dakika sonra o işlemi hatırlamam bile. Oldu. Bitti ve ben kabul ettim.

Tek başına, trend çizgisi kırılımlarını satın almak, kaybedenlerin oyunu olur. Ancak Neumann’ın işlem yaklaşımını bu kadar etkili kılan, hangi kırışların satın alınacağını bilmek. Neumann’ın işlemleri aşağıdaki özelliklerin hepsini değilse de çoğunu barındırıyor:

  • Hisse büyük bir düşüşten geliyor ya da en düşük seviyelere yakın bir yatay alanda.
  • Şirketin hatırı sayırılır bi yukarı potansiyel öneren bir hizmet veya ürünü var.
  • Yaklaşan bir fiyat rallisi olasılığını öneren bir neden var.
  • Şirket, Neumann’ın önemli bir yukarı fiyat hareketi için hazırlanmak olan bir sektörün parçası.
  • Hisse bazı kıpırdanma işaretleri veriyor; ya uzun bir düşüş döneminden sonra ani bir yükseliş ya da yatay fiyat hareketi veya uzun bir göreli hareketsizlik döneminden sonra hacimde ani bir artış veya her ikisi var.

Metodolojinize ve işlem planınıza bağlı kalmanız gerekir. Planlanmamış bir işlemin cazibesine kapılmayın.

Neumann pozisyonlarına kademe kademe giriyor. Böylece hesabındaki paranın üçte biri tek bir hisse senedi veya tek bir sektörde yoğunlaştığında ortalama giriş fiyatı çok daha düşük oluyor ve bu bir düşüş başlarsa ona önemli bir yastık sağlıyor.

Eğer coşku veya paniğin yönündeki pozisyondaysanız, biraz arkanıza yaslanıp soluklanın. Parabolik fiyat hareketleri her iki yönde de aniden ve keskin bir şekilde sona erme eğiliminde olurlar. Fiyat hareketinin dikeye yakın olduğu bir piyasanın doğru tarafında olmak için yeterince şanslıysanız, trend hala sizin yönünüzde hareket ederken pozisyondan kademe kademe çıkmayı düşünün. Piyasanın diğer tarafında olmaktan korkuysanız, bu muhtemelen pozisyonunuzu hafifletmeniz gerektiğine dair iyi bir işaretteri (Hedge Fonu Borsa Sihirbazları)